Γνωστές - «άγνωστες» πτυχές του Έπους του ‘40

 Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940, λίγες ώρες μετά την εισβολή των συνηνωμένων Ιταλό-αλβανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ελλάδα, ο Πρωθυπουργός Shefqet Verlaci, διάβασε, από τον ραδιοφωνικό σταθμό της αλβανικής πρωτεύουσας, το παρακάτω Διάγγελμα του Υπουργικού Συμβουλίου της Αλβανίας, το οποίο μετά δημοσιεύτηκε, αλβανικά και ιταλικά, και στις εφημερίδες¹ της Αλβανίας, παραπλεύρως από το Διάγγελμα του Γενικού Τοποτηρητού (Mëkëmbësi i Përgjithshëm) Francesco Jacomoni.

Το Διάγγελμα της Κυβερνήσεως

Αλβανικέ Λαέ!

Η Κυβέρνησή σου, που διορίστηκε απ’ τον Μεγάλο Βασιλέα και Αυτοκράτορα Βίκτωρα Εμμανουήλ της Σαβοΐας, διατρανώνει τον ενθουσιασμό και την πίστη της, χάρη σ’ αυτή την λαμπρή για την Πατρίδα μας ημέρα.

Τα όνειρα των προγόνων μας, η ιερότερη ελπίδα των χρόνων της νεότητος και της ωριμότητός μας πραγματοποιήθηκαν: οι αλβανικοί πληθυσμοί της Τσαμουριάς επιστρέφουν στους κόλπους της Αλβανικής Πατρίδος.

Τα σώματα του ενδόξου ιταλικού στρατού, που περιλαμβάνουν στις γραμμές τους και περήφανες ανεξάρτητες μονάδες των αλβανών στρατιωτών ανατρέπουν με την ορμή τους τις βίαια και αδίκως οριοθετημένες ελληνικές συνοριακές σημάνσεις και προελαύνουν στα προσφιλή εδάφη της Τσαμουριάς όπου τόση μεγάλη αλβανική ιστορία και παράδοση κυριάρχησε σε κάθε εποχή.

Ας χαιρετίσουμε με ανδρική χαρά, ώ Αλβανοί, την ημέρα αυτή της απελευθερώσεως και ας απευθύνουμε προς τον Βασιλέα Αυτοκράτορα και προς τον Ντούτσε, τους πρωτεργάτες της νέας και Μεγάλης Αλβανίας, τις ευχαριστίες μας και την βαθιά μας ευγνωμοσύνη. Η ευτυχής  ένωση με την Ιταλία, η οποία τόσα ωφελήματα στον πολιτικό, πνευματικό και οικονομικό τομέα προσέφερε στην πατρίδα μας, διασφαλίζεται με τρόπο ακατάλυτο με την σημερινή λαμπρή πραγματικότητα.

Αλβανοί!

Να είστε κι εσείς ένας στρατός με πειθαρχεία και πατριωτισμό. Να έχετε την ίδια ακριβώς βεβαιότητα που διακατέχει και την Κυβέρνησή σας, ότι ένα μεγάλο μέλλον αναμένει την πατρίδα μας συνενωμένη με την Ιταλία και να έχετε την πεποίθηση ότι κάθε θυσία είναι μικρή για να επιτύχωμε αυτό το μέλλον.

Στα μετόπισθεν των στρατιωτών, που πολεμούν για μια δίκαιη υπόθεση, πρέπει να υπάρχει ακατάβλητη θέληση και άκρατος ενθουσιασμός.

Η Κυβέρνησή σας, σας εμπιστεύεται αυτή την παρακαταθήκη, βέβαια για την πίστη σας προς την Πατρίδα και τον Βασιλέα.

Ζήτω ο Βασιλεύς!

Ζήτω ο Ντούτσε!

Σεφκιέτ Βερλάτσι (Πρωθυπουργός και προσωρινώς υπουργός δημοσίων έργων)

Τζαφέρ Ούπι (Υπουργός Δικαιοσύνης)

Τεφίκ Μπόρια (Υπουργός – Γραμματεύς του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος)

Μαλίκ Μπουσιάτι (Υπουργός Εσωτερικών)

Κεμάλ Βριόνι (Υπουργός Οικονομικών)

Ερνέστ Κολίκι (Υπουργός Δημόσιας Εκπαιδεύσεως)

Αντόν Μπέτσια (Υπουργός Εθνικής Οικονομίας)

Τα ανωτέρω επιβεβαιώνει και κρυπτογραφικόν Τηλεγράφημα, το οποίο έστει­λε την 14 Δεκεμβρίου 1942 ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Αντιπρόεδρος της Κυ­βερνήσεως και Υπουργός Εθνικής Αμύ­νης, από το Κάιρο προς τον Πρωθυ­πουργό Εμμανουήλ Τσουδερό Στο Λονδίνο:

Κρυπτογραφικόν Τηλεγράφημα Αριθ. 1123 - Ημερομηνία 14-12-1942 -Ώρα 23.30'Κάϊρον

Προς: Πρωθυπουργόν [Εμμ. Τσουδερόν] - Λονδίνον

"...Όταν ηγωνίζετο ο Ελληνικός στρατός εν Αλβανία δια την ελευθερίαν ολοκλήρου του κόσμου, συντεταγμένοι οι Αλβανοί επολεμούν μετά Ιταλών εναντίον μας και σχεδόν ολόκληρος ο αλβανικός λαός διέκειτο εχθρικώς προς ημάς...". Παναγιώτης Κανελλόπουλος Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως και Υπουργός Εθνικής Αμύνης

¹Βλ. την εφημερίδα “TOMORI” (Αρ. Φύλλου 229, Τύραννα, 30 / 10 / 1940), απ’ όπου και το αναδημοσιεύουμε.

Από το Αρχείο του Κώστα Μάρη

Πηγή:aftonomi.gr