Κάρολος Δαρβίνος, «Η καταγωγή των ειδών»

Στις 24 Νοεμβρίου 1859 κυκλοφόρησε η μελέτη του Δαρβίνου για την καταγωγή των ειδών και την εξέλιξη. Το βιβλίο σημείωσε τεράστια επιτυχία πουλώντας η πρώτη έκδοση 1.250 αντίτυπα και η δεύτερη 3.000. Το βιβλίο αποτελεί μέχρι σήμερα το πιο πολυδιαβασμένο επιστημονικό πόνημα. Η θεωρία της εξέλιξης άλλαξε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη φύση και τον άνθρωπο.

Ο Δαρβίνος στο βιβλίο του δεν παρουσίασε όλο το υλικό που είχε μαζέψει για να τεκμηριώσει τη θεωρία του. Συνόψισε τα πιο σημαντικά στοιχεία και παρουσίασε τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της έρευνάς του, δημιουργώντας την εξήγηση για την καταγωγή των ειδών. Αυτό που έχει μείνει γνωστό, λανθασμένα βέβαια και με ένα είδος λαϊκισμού, είναι ότι ο άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο. Η ουσία στη θεωρία είναι ότι ο άνθρωπος και ο πίθηκος μάλλον έχουν κοινό πρόγονο και μέσω της εξέλιξης ο άνθρωπος έγινε αυτό που είναι σήμερα.

            Όπως είναι φυσικό η θεωρία του Δαρβίνου προκάλεσε αντιδράσεις. Η πρώτη είναι αυτή της αποσιώπησης, αφού σημαντικές επιστημονικές εταιρίες της εποχής δεν αναφέρθηκαν στη δημοσίευση. Η δεύτερη και πιο εντυπωσιακή ήταν από τον επίσκοπο της Οξφόρδης Σαμ Γουίλμπερφορς που εκπροσωπώντας την καθεστηκυία τάξη της εποχής ξεκίνησε τον αγώνα ενάντια στη δαρβινική θεωρία. Ένιωθαν την απειλή κατάρρευσης της μέχρι τότε κρατούσας άποψης που ήταν η σταθερή καταγωγή των ειδών και η δημιουργία τους από το Θεό που στήριζε και την μεταφυσική διάσταση της εκκλησίας. Ο επίσκοπος της Οξφόρδης προκάλεσε δίκες εναντίον του Δαρβίνου και την ενοχοποίησή του.

            Ο Δαρβίνος συνοψίζοντας αναφερόμενος στη σημασία και την επιτυχία της εργασίας του, έλεγε ότι αυτός συστηματοποίησε, ενσωμάτωσε και παρουσίασε ευσύνοπτα όλα τα μέχρι τότε στοιχεία της έρευνας σε μια θεωρία. Εξάλλου την ίδια χρονική περίοδο ένας άλλος σημαντικός επιστήμονας ο Ουάλας είχε μιλήσει για την εξέλιξη και ο Δαρβίνος δημοσιοποίησε στοιχεία από το ημερολόγιο που του είχε στείλει. Πάντως ο Δαρβίνος για τη θεωρία του θα δικαιωθεί μετά θάνατο παρότι είχε βραβευθεί  από τη βασιλική εταιρία του Λονδίνου.

             Η θεωρία του Δαρβίνου επικεντρώνεται στη Εξέλιξη και την Φυσική Επιλογή. Με λίγα λόγια, τα οργανικά όντα μετασχηματίζονται σε διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες και προκύπτουν κάποιες ωφέλιμες μεταβολές. Και αν πράγματι διαπιστώνονται ωφέλιμες μεταβολές σε όλα τα οργανικά όντα, τότε τα άτομα, που σ’ αυτά παρουσιάζονται, θα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες στον αγώνα της επιβίωσης. Τα άτομα αυτά θα έχουν την τάση να παράγουν απογόνους που θα έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Αυτή την αρχή της διατήρησης ή της επιβίωσης των καλύτερα προσαρμοσμένων ειδών ονόμασε ο Δαρβίνος φυσική επιλογή.

            Είναι αξιοσημείωτο ότι η θεωρία του Δαρβίνου έχει φανατικούς εχθρούς και στις μέρες μας. Στη «μεγαλύτερη» δημοκρατία του κόσμου, στις Η.Π.Α., επί κυβερνήσεως Μπους απαγορεύτηκε σε σχολεία σε κάποιες πολιτείες όπου επικρατούν οι συντηρητικοί η διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης. Ο διάλογος αυτός υπάρχει και στην Ευρώπη με την καθολική εκκλησία να μάχεται τη διδασκαλία της θεωρίας. Στα ελληνικά σχολικά εγχειρίδια υπάρχει, και φέτος αποτελεί και τμήμα της ύλης των πανελλήνιων στο μάθημα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας.

Πηγή: livanis.gr