Λίγα λόγια ως εισαγωγή στον Παρθενώνα

“Ο Παρθενών τολμά την σύνδεση δύο ρυθμών, την απλότητα και στιβαρότητα του δωρικού, μετριασμένη με την λεπτότητα και τη χάρη του ιωνικού.

Η μορφή του είναι απλή : έχει μήκος 72,31 μέτρων, πλάτος 44,68 μέτρων και ύψος 15 μέτρων. Καλύπτει επιφάνεια πάνω από δυο στρέμματα. Αποτελείται από 16.500 μαρμάρινα μέλη και κτίσθηκε σε μόλις 8 έτη. 

Ο Παρθενώνας κόστισε όσο 200 πολεμικά πλοία μέσου μεγέθους. Το πιο ακριβό μέρος ήταν η κατασκευή ενός δωρικού κίονα ύψους 10,43 μ. και διαμέτρου 1,90 μ. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε κίονας ζυγίζει 75 τόνους και απαιτούσε 19.000 εργατοώρες – όσες χρειάζονται σήμερα για την ανέγερση μιας μεσαίου μεγέθους πολυκατοικίας. Διέθετε  συνολικά μέσα και έξω 108 κίονες. Εξωτερικά οι 46 κίονες των προσόψεων αποτελούν την περίσταση. Στις δύο στενές πλευρές έχει και μια δεύτερη εσωτερική πρόσοψη με 6 κίονες που σχηματίζουν τον πρόναο και τον οπισθόδρομο, αντίστοιχα. Ο επιμήκης χώρος με το άγαλμα – ο σηκός δηλαδή –  λεγόταν Παρθενώνας.

Το χρυσό πτυχωτό γυναικείο ένδυμα της Αθηνάς, ο πέπλος και τα χρυσά μαλλιά πλαισίωναν την φυσική λάμψη του ελεφαντόδοντου που έδινε στο πρόσωπο και τα μέλη την απόχρωση της σάρκας, και άφηναν με αξέχαστη εντύπωση, καθώς η μορφή της πάνοπλης Θεάς καθρεφτιζόταν σε μια εκτεταμένη υδάτινη επιφάνεια μπροστά από το άγαλμα, η οποία ήταν επιθυμητή και για λόγους σταθερού μικροκλίματος, ειδικότερα σταθερής υγρασίας για τα ξύλινα και ελεφαντοστέινα μέρη του αγάλματος.

Το χρυσελεφάντινο άγαλμα στο κέντρο του σηκού πλαισίωναν διώροφες – δίτονες – κιονοστοιχίες δωρικού ρυθμού σε σχήμα «Π» που χώριζαν το εσωτερικό του ναού σε τρία κλίτη. Οι 46 εσωτερικοί κίονες στήριζαν την ξύλινη οροφή βάρους 480 τόνων που αποτελείτο από δοκούς και 442 ξύλινα φατνώματα για όλο τον ναό. Η στέγη του ναού αποτελείτο από σχεδόν 9.000 μαρμάρινα κεραμίδια. Ο κάθε στρωτήρας ζύγιζε 50 κιλά. Ο Παρθενώνας ήταν πολύχρωμος. Τα φατνώματα, οι οροφές και τα γλυπτά ζωντάνευαν με ζωηρά χρώματα – κυρίως ερυθρό και κυανούν. Ένας υπόλευκος χρωματισμός κάλυπτε τις μεγάλες  επιφάνειες που σήμερα είναι λευκές. Η στέγη ήταν μια κατασκευή που στηριζόταν πάνω σε ισχυρούς μαρμάρινους πεσσούς – που έφεραν δοκούς κατά μήκος του ναού οι οποίες με τη σειρά τους έφεραν 93 δοκίδες σε κάθε πλευρά της στέγης.

Εξωτερικά ο Παρθενώνας έχει τέσσερις ισοδύναμες και ισότιμες προσόψεις. Είναι περίοπτος και περίβλεπτος στο πιο ψηλό σημείο της Ακρόπολης. Σχεδόν όλα τα μέλη του είναι μοναδικά, διαφέρουν ελάχιστα ως προς τις διαστάσεις, ώστε να ταιριάζουν με τις κλίσεις και τις καμπύλες της συγκεκριμένης θέσης που καταλαμβάνουν στο κτίριο.

Στέκει περίοπτος στο πιο ψηλό σημείο της Ακροπόλεως. Αν και αποτελείται μόνο από οριζόντιες δοκούς και κάθετους ραβδωτούς κίονες, παρουσιάζει τόσες εκλεπτύνσεις, αδιόρατες καμπύλες και κλίσεις προς τα έσω – ώστε στην πραγματικότητα καμία από τις χιλιάδες οριζόντιες και κάθετες γραμμές του δεν είναι ευθεία. Για αυτό και δεν αντιγράφεται.

Αντιθέτως η γεωμετρική ακρίβεια της εφαρμογής των μελών μεταξύ τους, οριζοντίως και καθέτως, στο επίπεδο των αρμών είναι αεροστεγής. Είναι ασύλληπτη δια γυμνού οφθαλμού και από τα συμβατικά όργανα μέτρησης είναι αστραβής. Οι παράλληλες έδρες δεν περιέχουν χάσμα ευρύτερο του ενός χιλιοστού του χιλιοστόμετρου. 

Ο αρχιτέκτων Μανόλης Κορρές, τελευταίος σε μια μακρά σειρά μελετητών που αποκάλυψαν πολλά από τα κατασκευαστικά μυστικά του Παρθενώνα, αποδίδει την κατασκευαστική τελειότητα στα εξής : στη μαθηματική ορθότητα της μεθόδου ελέγχου, στην μηχανουργική ποιότητα των οργάνων ελέγχου και των κοπτικών εργαλείων και στην απαράμιλλη ικανότητα των αρχιτεκτόνων και τεχνιτών. Με λιθοξοϊκά εργαλεία σαν τα σημερινά θα απαιτείτο τουλάχιστον διπλάσιος χρόνος και το αποτέλεσμα θα ήταν πολύ υποδεέστερο – πώς πέτυχαν λοιπόν το απόλυτο ;;;”

 Από το με τίτλο «Ακρόπολη – από τα μνημεία στο μουσείο» ένθετο της εφημερίδας «Τα Νέα» της 24ης Απριλίου 2009, και στις σελ. 91 – 93 και 98 – 100.