Ο γρίφος του Επίκουρου: Παντοδύναμος, Πανάγαθος Θεός

"Θέλει ο Θεός να εμποδίσει το κακό αλλά δεν είναι ικανός; Τότε δεν είναι παντοδύναμος.
Μπορεί αλλά δε θέλει; Τότε δεν είναι πανάγαθος
Και θέλει και μπορεί; Τότε γιατί υπάρχει το κακό;
Δεν θέλει ούτε μπορεί; Τότε γιατί να τον αποκαλούμε Θεό; "

Η απάντηση των θεολόγων συνήθως είναι ότι η ύπαρξη του κακού είναι το αντίτιμο που πληρώνουμε για την ελευθερία της βούλησης.

Τι γίνεται όμως με τις φυσικές καταστροφές(1) , τις αρρώστιες(2) κτλ που δεν είναι προϊόντα της ελευθερίας της βούλησης των ανθρώπων; Η ύπαρξη αυτού του αδικαιολόγητου πόνου (θάνατος νεογέννητων, φρικτές αρρώστιες κτλ) δείχνει ότι ο Κόσμος δεν είναι και τόσο αγαθά σχεδιασμένος. 

Οι φονταμενταλιστές μπορεί να απαντήσουν ότι όλο αυτό το κακό είναι θεόσταλτο για να μας δοκιμάσει ο “Πανάγαθος”. Πέραν του ότι ένας τέτοιος Θεός δεν είναι Πανάγαθος αλλά σαδιστής υποτίθεται ότι είναι και Παντογνώστης και άρα ήδη γνωρίζει, δεν χρειάζεται να τεστάρει, θα μπορούσε να μας γλυτώσει απ’ όλο αυτόν τον ανώφελο πόνο.

Μια άλλη απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει καλό δίχως κακό. Ο Θεός όμως υποτίθεται πως είναι Παντοδύναμος, μπορεί τα πάντα αν το θέλει. Αν κάνουμε τον παραλληλισμό του καλού με το φως και του κακού με το σκότος, τότε ο θεός θα μπορούσε να φτιάξει το σύμπαν έτσι ώστε να είναι πάντα “φωτεινό”.

 Σαν ένα δωμάτιο όπου τα φώτα είναι πάντα αναμμένα ή ακόμα καλύτερα εφόσον είναι Παντοδύναμος να κάνει όλα τα δομικά υλικά, όλη την ύλη που αποτελεί το Σύμπαν φωσφορίζουσα έτσι ώστε η ύπαρξη του σκότους να είναι αδύνατη. Ακόμα και αν δεν μπορεί να υπάρξει βάσει λογικής ένα τέτοιο Σύμπαν δεν έχει σημασία. Ο Θεός δεν χρειάζεται την λογική, είναι υποτίθεται Παντοδύναμος, μπορεί να πράξεί το μη-λογικό. Για την ακρίβεια ένα τέτοιο Σύμπαν υπάρχει σχεδόν σε όλες τις θρησκείες, είναι τα Ηλύσια πεδία, η Βαλχάλα, ο Παράδεισος.

Έτσι όμως ερχόμαστε πάλι στο πρόβλημα της ελευθερίας της βούλησης, σε ένα καλό σύμπαν δεν μπορείς να επιλέξεις ανάμεσα στο καλό και το κακό. Το κακό δεν είναι δυνατόν. Όμως αν κάτι δεν είναι δυνατόν δεν σημαίνει αυτόματα ότι δεν έχουμε ελευθερία βούλησης. Στο δικό μας σύμπαν πχ δεν μπορούμε να πετάξουμε σαν τον σούπερμαν, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε ελευθερία βούλησης. 

Αν ήταν έτσι τότε στον Παράδεισο όπου το κακό δεν υπάρχει θα χάναμε την ελευθεριά της βούλησης… εκτός και αν υπάρχει πάντα η δυνατότητα να πάμε από τον Παράδεισο στα καζάνια της Κολάσεως.

Ο Θεός όμως που υποτίθεται είναι Παντογνώστης και γνωρίζει το Παρελθόν, το Παρόν και το Μέλλον εφόσον υποτίθεται είναι και Πανάγαθος θα έπρεπε να skipάρει το γήινο στάδιο που είναι γεμάτο οδύνη και πόνο και να στείλει τους αγαθούς κατευθείαν στον Παράδεισο -όπως τους πρωτόπλαστους- όπου υπάρχει μονάχα ευτυχία και τους κακούς να μην τους δημιουργήσει καν. Τι νόημα έχει να τους δημιουργήσει εφόσον γνωρίζει ότι θα πάνε στα καζάνια της Κολάσεως όπου θα υποφέρουν με τα πιο φρικτά βασανιστήρια που μπορεί να βάλει ο ανθρώπινος νους, για όλη την Αιωνιότητα; (αλήθεια δεν έχει ακούσει για την αναλογικότητα της ποινής αυτός ο θεος; 

Είναι δυνατόν να πας στην Κόλαση να ζεις eternal suffering επειδή δούλεψες το Σάββατο ή ήσουν άτακτο παιδί). Ακόμα και οι θνητοί άνθρωποι δείχνουν μεγαλύτερο έλεος στους κακούς συνανθρώπους τους, δεν τους βασανίζουν μέχρι το τέλος της ζωής τους, απλά τους φυλακίζουν.

Η αλήθεια είναι ότι μονάχα ένα διεστραμμένο μυαλό θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα Σύμπαν σαν το δικό μας. Η Ζωή θρέφεται με Ζωή! Οι περισσότεροι ζωντανοί οργανισμοί αν όχι όλοι δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να κατασπαράξουν μια άλλη μορφή ζωής, ζωντανή! Το κακό είναι ενσωματωμένο στον Κόσμο μας. Ένας θνητός προγραμματιστής θα μπορούσε να σχεδιάσει ένα πιο αγαθό Σύμπαν.

(1) σεισμούς, καταποντισμούς, σίφουνες κτλ (στο τελευταίο μεγάλο τσουνάμι που έγινε στην νοτιοανατολική Ασία χάθηκαν περίπου 300.000 άνθρωποι)

(2) ελονοσία, έμπολα, βουβωνική πανώλη που εξολόθρευσε σχεδόν τα 2/3 του ευρωπαϊκού πληθυσμού κτλ.